Tarım danışmanlarından işsizlik sigortası talebi
MEHMET REBİİ ÖZDEMİR
SamsunTürkiye’de kapıcı olarak çalışan Ziraat Müşaviri Barış Aksoy, “Ziraat müşavirleri kısa süreli sözleşmelerle işsiz kalmaktan korkuyor ve geleceklerini planlayamıyorlar. Tarım müşavirlerine işsizlik sigortası prim ödemediği için işsiz kalırlarsa” dedi. , yeni bir iş bulmaları için geçen sürede maddi sıkıntı yaşıyorlar ve özlük hakları düzeltilmeli, çalışma koşulları ve ücretler iyileştirilmelidir.
Tarım danışmanı Barış Aksoy, Samsun’da hademelik yaparak geçimini sağlıyor. Aksoy, tarım danışmanlarının yaşadığı sıkıntılara ilişkin meslektaşları adına şu açıklamayı yaptı:
“2 AYDIR DOKTORLUK YAPIYORUM”
“Ülke genelinde taban fiyatın altında sefalet fiyatıyla çalışan tarım danışmanlarıyız. Meslektaşlarım adına bu açıklamayı yapmak durumunda kaldım. Bölgemizde tarımın gelişmesinde rol oynamayı misyon edindiler ve Tarım teknolojilerini, yeni tarım tekniklerini ve gelişmeleri serbest meslek sahibi veya tarım alanında çiftçilerimize aktararak ülkemize kazandırıyoruz.Türkiye genelinde oda ve çeşitli birliklerde çalışan yaklaşık 1.200 aktif tarım danışmanı arkadaşımız var.Asgari ücretin altında çalıştık. 2015-2016 yılından beri ziraat danışmanı olarak BAĞ-KUR vergi borçlarımı 2023 yılında 2 ay kapıcı olarak çalışarak aldığım bedel ödedim. , garanti bedeli, gelir vergisi, KDV vergisi, damga vergisi, muhasebede yıllık defter bedeli, köylere kiralık araç bedeli, ziraat mühendisi ücreti vs. Giderlerimiz var, ailemizi geçindiremiyoruz. Asgari fiyat arttıkça fiyatlarımız sabit kalıyor ve maaşımız düşüyor buna bağlı olarak da vergilerimiz, BAĞ-KUR ve diğer giderlerimiz artıyor.
“ÇİFTÇİYİ YÖNLENDİRİYORUZ”
Aksoy, tarım danışmanlarının verdiği hizmetleri şöyle anlattı:
“2009 yılından itibaren tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri desteklenmekte ve sübvansiyonlar her geçen gün azalmaktadır. Dünya nüfusu her geçen gün artmakta ve buna paralel olarak tarım alanlarımız azalmaktadır. çiftçilerimizin birim alanda daha yüksek verim alabilmeleri için bilgi ve teknolojiyi çiftçilere sunmaktayız.bu Covid-19 döneminde sokağa çıkma yasağı kapsamında evlerimize dini gıda erişimini sağlayanların ortasında tarım danışmanları büyük rol oynadı. Tarım, bitki ve hayvansal işlerin üretimi, kalite ve verimlerinin artırılması, bu eserlerin uygun koşullarda korunması, işlenmesi, değerlendirilmesi ve pazarlanması ile uğraşan bilim dalıdır.Tarımsal yayım/danışmanlık ve çiftçi eğitimi misyonu, zorunlu kılınması gereken bir kamu hizmetidir. kuruluş kanunu gereğince Tarım ve Orman Bakanlığınca yerine getirilir.”
“KÖY MERKEZLİ TARIMSAL ÜRETİM ESASLIYIZ”
Köylü üreticiyi tarım danışmanı olarak desteklediklerini söyleyen Aksoy, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Tarım ve Orman Bakanlığı asli görevini yerine getirmese ve bazı hizmetlerin yürütülmesini özel kişilere devretse bile hizmetin niteliği ve unsurları değişmez, hizmetlere ilişkin Bakanlığın sorumluluğu devam eder. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yürüttüğü projelerden biri 3 yıllık periyodik pilot uygulama olup Aralık ayında sona eren “Köy Merkezli Tarımsal Üretimin Desteklenmesi” veya ‘1000 Köye 1000 Tarım Gönüllüsü’ projesidir. 2006. Çiftçilere yerinde hizmet vermek ve onları yerinde bilgilendirmek amacıyla ziraat mühendisi, tekniker ve teknikerlerinin müşavirlik hizmeti alımına dayanan proje başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
“CİDDİ SORUNLARLA BİRLİKTE TARIM DANIŞMANLIĞI”
Uygulamaya konulan son proje, halen yürürlükte olan model olup, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2009 yılından bu yana ücretsiz olarak veya ziraat odaları, kooperatifler ve birlikler bünyesinde çalışan tarım müşavirleri aracılığıyla tarımsal danışmanlık hizmetini desteklediği, tarımsal yayım ve danışmanlık sisteminin yaygın ve verimli bir yapıya kavuşturulması amaçlanmaktadır. Yürürlükteki mevzuata göre tarım danışmanları, tarımsal danışmanlık hizmetlerini yürütmek üzere sivil toplum kuruluşlarında, ziraat odalarında istihdam edilen veya kendi adına çalışan ve yönetmelikte belirtilen kararlara göre belgelendirilmiş kişilerdir. Halihazırda uygulanmakta olan Tarımsal Danışmanlık Projesi de çok önemli sorunları içermektedir. Ziraat müşavirleri uzun yıllardır çok önemli mali ve özlük hakları konuları ile uğraşmaktadırlar. Sözleşmeli çalışanın iş garantisi yoktur. Bu güvensizliğin yarattığı işten atılma ve işsiz kalma korkusu ve geleceği planlayamama telaşı kişinin çalışma motivasyonunu kırmakta ve iş veriminin düşmesine neden olmaktadır. Tarım danışmanları kısa vadeli sözleşmelerle işsiz kalmaktan korkar ve geleceklerini planlayamazlar. Ziraat müşavirlerine işsizlik sigortası primi ödenmediği için işsiz kalırlarsa, yeni bir iş bulmak için geçen sürede maddi sıkıntı yaşıyorlar. Tarım danışmanlarının mali ve özlük hakları düzeltilmeli, çalışma koşulları ve fiyatları iyileştirilmelidir.
“TARIM DANIŞMANLARINA ÖĞRETİN VE VERGİDEN HARİÇ OLUN”
Bakanlık bünyesinde çalışan ziraat mühendisi ile aynı eğitimi alıp aynı işi yapan ziraat müşavirlerinin ücreti ‘eşit işe eşit ücret’ ilkesi gereğince Bakanlığın teknik elemanı seviyesine yükseltilmelidir. Tarım danışmanlarının 1-2 yıllık kısa süreli sözleşmelerle işsiz kalma korkusu, 5-10 yıllık uzun süreli sözleşmeler yapılarak ortadan kaldırılmalıdır. Günümüzde daha aktif, verimli, üretime dayalı yeni istihdam olanakları yaratan tarımsal kamu yönetimine ve işsizlik sorununa duyarlı bir kamu istihdam politikasına ihtiyaç duyulmaktadır. İşçi istihdamındaki esneklik ve özelleştirmenin sonuçları, tarımsal yayım ve çiftçi eğitimi alanında belirgindir. Soruna çözüm bulmak adına gündeme getirilen projeler sorunları çözmemekte ve yeni sorunlar yaratmaktadır. Ziraat mühendisleri, kamu ve özel dairelerde mühendis değerinde ve garantili olarak istihdam edilmelidir. Kamuda bir an önce yeterli sayıda ekip açılmalı, ekip atamaları yapılmalı, garantisiz sözleşme yapılmamalı. Bakanlık teşkilat yapısında Çiftçi Yayım ve Eğitim şubeleri yeniden açılmalı, eğitim ve yayımda birlik sağlanmalı, yeterli sayıda nitelikli işçi için yeni bir istihdam ortamı yaratılmalıdır. Kamu yönetimine sesleniyorum; Tarımsal istişarelerin sorunlarını çözün. Ücretsiz tarım danışmanları BAĞ-KUR’un vergiden muaf tutulmasını, BAĞ-KUR’un devlet tarafından ödenmesini istiyoruz. Taşeronlara kadro verildi ama ziraat mühendisleri, ziraat teknikerleri, yıllarca okumuş, yıllarca tarlada çalışmış ziraat müşavirleri ve ziraat teknikerlerine Ankara’da sınava girdikten sonra dürüst bir hak verilmedi. Adalet istiyoruz, sesimizin duyulmasını istiyoruz. Bütün milletvekillerime sesleniyorum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sesleniyorum; Adalet istiyoruz, adalet istiyoruz.”
